به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

لرزه بر اندام پایه ستون ۲ هزار ساله نورآباد ممسنی/تا کار از کار نگذشته مسئولان همت کنند

تاریخ انتشار: ۱۱ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۳۰۰۱۴

سیاوش آریا فعال و پژوهشگر تاریخ ایران و میراث فرهنگی در فارس اظهار کرد: پایه ستونی مربوط به دورۀ پَساهخامنشی (پس از هخامنشیان) با دیرینگی ۲ هزار و اندی ساله در یکی از بخش‌ها و دشت‌های شهر نورآباد ممسنی به حال خود رها شده و بخش‌هایی از آن نیز، در گذشته از سوی قاچاقچیان اموال فرهنگی و تاریخی شکسته شده و به آن آسیب‌های برگشت ناپذیری وارد آمده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

او ادامه داد: هم اینک و در زمانی ناروشن نیز، سودجویان فرومایه و نابِخرد تابلو معرفی یکی از یادمان‌های پیرامونی آن را از بیخ و بُن بریده و ربوده اند که زنگ خطری برای یادگار پارسیان است و باید هرچه زودتر و فوری از این مکان جا به جا شده و به موزه شهر نورآباد که یکی دو سالی است گشایش یافته، برده شود.

این فعال میراث فرهنگی اضافه کرد: در بازدید میدانی خود در دی ماه سال ۱۳۹۸ خورشیدی و همان زمان موضوع را با مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی وقت استان در میان گذاشته و خواستار جا به جایی و پیگیری آن شدم و او نیز قول همکاری و جا به جایی آن را به مکانی امن داده بود.

او افزود: ولی در کمال ناباوری در تازه‌ترین بازدید در نوروز امسال، نه تنها پایه ستون بسیار ارزشمند ۲ هزار ساله پَساهخامنشی جا به جا نشده و به حال خود در گوشه‌ای همچنان رها شده است، بلکه قاچاقچیان و افراد سودجو و فرومایه تابلو معرفی یادمان تاریخی پیرامونی آن را نیز از جا کنده و ربوده اند.

پژوهشگر تاریخ ایران و میراث فرهنگی در فارس تصریح کرد: هم اینک خطری بزرگ در کمین یادگار پارسیان است و هر دم بیم آن می‌رود که یکی از یادمان‌های ارزشمند کشور از چهره تاریخ و صفحه روزگار پاک شده و برای همیشه از میان برود.

او ادامه داد: با این همه، موضوع را با مسئولان یگان حفاظت میراث فرهنگی استان فارس در میان گذاشته و خواستار جا به جایی فوری و پیگیری آن شده ام.

معجزه‌ای برای یادگار پارسیان

آریا بیان کرد: بی گمان باید پذیرفت که، ماندگاری پایه ستون باستانی شهر نورآباد چیزی همانند معجزه بوده است که توانسته در یک دهۀ گذشته، از دست سوداگران اَموال تاریخی و فرهنگی جان سالم به در برد و همچنان زیست خود را دنبال کند.

او اظهار کرد: باید دانست که پیشامد (حادثه) هیچ گاه خبر نمی‌کند و امکان دارد خدای ناکرده به وسیلۀ قاچاقچیان فرومایه از میان رفته و یا رُبوده شود. آن گاه است که صدای ناله‌ها و فریاد‌های مسئولان میراث فرهنگی و دوستداران تاریخ و فرهنگ ایرانی بلند خواهد شد. هرچند که دیگر سودی ندارد و به گفته‌ای «کار از کار گذشته است».

پژوهشگر تاریخ ایران و میراث فرهنگی در فارس افزود: بی گمان این موضوع، نمایانگر بی توجهی و غفلت مدیران و سرپرستان میراث فرهنگی شهر نورآباد ممسنی و مرکز استان است که همچنان در خواب زمستانی به سر برده و یادمان‌های بی همتای تاریخی و فرهنگی را به حال خود رها کرده اند.

او گفت: از سویی، مدیران میراث فرهنگی معمولا تا پیش از رخ دادن فاجعه و آسیبی بزرگ که آن هم از سوی کنشگران میراث فرهنگی و رسانه‌ها گزارش داده می‌شود به چنین یادمان‌های تاریخی توجهی نمی‌کنند؛ و گاهی نیز، کار از کار گذشته است و یادگار‌های تاریخی که سند زنده و پویای هویت ملی و شناسنامه غرورانگیز مردمانی خردمند بوده، برای همیشه از صفحۀ روزگار و چهرۀ تاریخ حذف خواهد شد.

یک باستان شناس: پایه ستون نورآباد بیش از ۲ هزار سال دیرینگی دارد

فعال میراث فرهنگی ادامه داد: علی رضا جعفری زند یکی از باستان شناسانی که در سال‌های گذشته از این محوطه و دشت بازدید کرده و این پایه ستون را از نزدیک دیده است دربارۀ ارزش این یادمان تاریخی پیشتر به من گفته بود: «در این منطقه و دشت و در بیشتر زمین‌های کشاورزی پایه ستون‌های تاریخی وابسته به دوران هخامنشی به دست آمده است. زیرا این منطقه یکی از محوطه‌های ارزشمند و بزرگ باستانی است و وجود چنین پایه ستون‌هایی دور از انتظار نبوده و نیست. من نیز، در سال‌های گذشته همین پایه ستون را در همین جایگاه دیده ام و مایۀ افسوس است که همچنان و پس از چندین سال در جای خود رها شده است و بخش‌هایی از آن هم آسیب دیده و شکسته است».

او در پاسخ به این پرسش که پایه ستون وابسته به چه دوره تاریخی است، گفته است: «چون این پایه ستون از ریزه کاری‌های کمتری نسبت به پایه ستون‌های هخامنشی برخوردار بوده و ساده است آن را وابسته به دوره پساهخامنشی یا همان فراهخامنشی (پس از هخامنشیان) می‌دانیم و نزدیکی آن به یکی از ارزشمندترین و مهم‌ترین یادمان‌های پساهخامنشیان در این دشت، می‌تواند گواهی بر این سخنان باشد».

این باستان شناس با گرایش دوران تاریخی در پاسخی دیگر مبنی بر این که، آیا پایه ستون موجود از جایی دیگر به این مکان آورده شده، گفته است: «نه، این پایه ستون‌ها که بیشتر وابسته به دوره هخامنشی و پساهخامنشی بوده، در همین زمین‌های کشاورزی جای داشته و از جایی دیگر آورده نشده اند.

او افزود: همچنین درگذشته و در پیرامون همین محوطه ۲ پایه ستون تاریخی دیگر وجود داشته است. این دشت و منطقه از دید تاریخی دارای ارزش بسیار فراوانی در طول تاریخ بوده و وجود چنین آثاری در زمین‌های کشاورزی امری طبیعی است.

جعفری زند تصریح کرد: هر چند که، شاید سودجویان اموال فرهنگی و تاریخی به بهانه‌های گوناگون آن را چند متری جا به جا کرده باشند، ولی جای این پایه ستون در همین دشت و منطقه بوده است.

او گفت: از سویی، در بررسی‌هایی که من در گذشته در این منطقه انجام داده ام، نشان می‌دهد که این محوطه در دوره باستان بسیار آباد و دارای ارزش فراوان بوده است که بی گمان کاخ ها، ساختمان‌ها و سازه‌های تاریخی دیگری در آن منطقه وجود داشته است که با گذشت زمان از میان رفته است یا همچنان در زیر خاک پنهان مانده و به عنوان رازی سر به مُهر برجای مانده و روزی از دل خَروار‌ها خاک بیرون آمده و همه را شگفت زده خواهد کرد.

این باستان شناس اظهار کرد: این محوطه، هنوز هم دارای تپه‌های تاریخی فراوانی است که برخی از آن‌ها از سوی کشاورزان از میان رفته و هموار و تخت شده است.

جعفری زند اضافه کرد: من این منطقه را در گذشته وجب به وجب تا چندین کیلومتر پایش و بررسی کرده ام و باید دانست که از ارزش بسیار فراوانی برخوردار است که هنوز هم مورد مطالعۀ باستان شناختی و پژوهش‌های تاریخی هدفمندی جای نگرفته است.

او افزود: این منطقه به دید من، یک شهر آباد و بزرگ هخامنشی بوده که در دورۀ پس از آن یعنی پساهخامنشی هم زیست خود را دنبال کرده و تا دورۀ ساسانیان نیز امتداد داشته است و وجود آثار فراوان و اَرزشمند تاریخی وابسته به دوره‌های گوناگون باستانی در شهر نورآباد، گواهی بر این سخنان است.

این باستان شناس ادامه داد: همچنین در دوره ساسانیان شهر نورآباد از ارزش و اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و سنگ نگارۀ ساسانی سَراب بهرام نماد ارزشمند همین دوره است.

او تصریح کرد: از سویی، پِروفسور «اِرنست هِرتسفِلد» آلمانی منطقۀ تاریخی «جِن جان» یا همان لیدوما در نورآباد را یک پایگاه هخامنشی می‌داند. اما با نگرش به یافته‌ها و وجود یادمان‌های تاریخی فراوان در بخش‌ها و روستا‌های گوناگون شهر نورآباد و به ویژه همین محوطۀ مورد نظر، باید با یک شهر بزرگ و آباد در دوران هخامنشیان رو به رو باشیم و من هیچ تردیدی در این باره ندارم؛ و اگر کاوش‌های باستان شناسی در آینده در این محوطه انجام گیرد، تحولی شِگرف در زمینۀ تاریخی و باستان شناسی روی خواهد داد.

جعفری زند بیان کرد: از سویی، باید دانست ارزش این پایه ستون به گونه تنها (منفرد) نیست، بلکه آن محوطه دارای ارزش بسیار فراوانی است. همچنین، پایه ستون‌های پراکنده در این محوطه باید حفظ و نگهداری شوند. زیرا هویت منطقه به شمار می‌آید و از دید داده‌های باستان شناسی، فرهنگی و تاریخی سودمند و لازم است».

دکتر جعفری زند در بخش دیگری از سخنانش اَفزوده است: «شاید این پایه ستون از دید هنری نسبت به دورۀ هخامنشی ضعیف‌تر بوده و کار چندانی بر روی آن انجام نگرفته باشد، ولی از دید تاریخی و هویتی باید حفظ و نگهداری شود. بر روی این پایه ستون تراش ساده تری نسبت به دورۀ هخامنشیان از سوی معماران انجام گرفته است. همچنین بیشتر پایه ستون‌هایی که در سال‌های گذشته در این منطقه به دست آمده است، شوربختانه به اَنگیزۀ غفلت و بی توجهی مدیران میراث فرهنگی از سوی سودجویان و افراد نابخرد شکسته و آسیب دیده است».

این استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش که آیا بهتر نیست این پایه ستون را به موزه یا ادارۀ میراث فرهنگی شهر نورآباد برده و جا به جا کرد، گفته است: «بله، بهترین روش و کار جا به جایی این یادمان ارزشمند تاریخی به موزه یا پایگاه میراث فرهنگی است تا بتوان آن را حفظ کرد و از گزند سودجویان به دور نگه داشت. اما باید دانست که پیش از جا به جایی این پایه ستون و دیگر آثاری که در آینده به دست خواهد آمد، فراهم کردن شناسنامه و کد اثر است تا فردا بدانیم این پایه ستون در کجا قرار داشته و وابسته به کدام محوطه بوده است. زیرا این یادمان‌ها هویت منطقه به شمار می‌آیند و باید به این موضوع نیز، توجه ویژه کرد».

هم اینک باید چشم به راه بود و دید که، آیا این بار و با وجود آگاهی مسئولان میراث فرهنگی استان از موضوع، باز هم باید بیننده رهایی پایه ستون در گوشه‌ای باشیم تا مورد تجاوز و دست اندازی بیشتر سودجویان قرار گیرد یا وزارت میراث فرهنگی از خواب زمستانی بیدار خواهد شد. پاسخی که باید آن را در آینده جست و جو کرد...

به علت در خطر بودن این پایه ستون از دادن نشانی کامل یا نام روستا و دشت پرهیز شده است.

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: پایه ستون اثر تاریخی پایه ستون تاریخی پایه ستون پایه ستون میراث فرهنگی پایه ستون ها شهر نورآباد باستان شناس باید دانست جا به جایی یادمان ها جعفری زند جا به جا ۲ هزار بخش ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۳۰۰۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

همکاری گروه بین المللی ایسکارسا در مرمت بنا‌های تاریخی نطنز با میراث فرهنگی

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، مرکز اصفهان؛ رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نطنز گفت: شب گذشته برای اولین بار گروه بین‌المللی ایسکارسا که یکی از تشکل‌های حرفه‌ای بین‌المللی مرمت بنا‌های تاریخی و سازه‌ای معماری محسوب می‌شود از مجموعه تاریخی مسجد جامع و بقعه شیخ عبدالصمد، بافت تاریخی اطراف مسجد جامع و آتشکده ساسانی نطنز بازدید کردند.
حسین یزدانمهر افزود: گروه بین المللی ایسکارسا در بحث مرمت آتشکده ساسانی قرار است در خصوص نحوه مرمت و ایجاد گنبد آتشکده اعلام نظر کنند.
رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نطنز با بیان اینکه در خصوص بقعه شیخ عبدالصمد قر ار است این گروه کار پژوهشی داشته باشند، گفت:: یکی از پیشنهاد‌های این گروه حفاظت از کتیبه منحصربه‌فرد به جای مانده در زیر گنبد بود، این کتیبه با قدمت بیش از هزار سال متعلق به اواخر قرن سوم دوره دیلمی و آل‌بویه (۳۸۹ ه. ق) است که خط کوفی تلفیق گچ و آجر آن در دهه‌های گذشته توسط مرحوم دکتر شیرازی معمار برجسته کشور نمایان شد و باید با بررسی بیشتر و اجرای عملیات ویژه از آن حفاظت شود که به‌زودی در دستور کار اداره کل استان قرار خواهد گرفت.
وی ادامه داد: گروه بین المللی ایسکارسا زیر نظر سازمان یونسکو فعالیت داشته و به شکل ان جی او فعال هستند و مرت آثار تاریخی را بررسی کرده و به لحاظ فکری و پژوهشی میزان دقت مرمت‌های انجام شده و بررسی می‌کنند.
شهرستان ۴۷ هزار نفری نطنز در فاصله ۱۲۵ کیلومتری شمال اصفهان قرار دارد.